Title
Faktorska analiza i povezanost lipidnih, inflamatornih, srčanih i bubrežnih biomarkera sa C-reaktivnim proteinom u kategorizaciji kardiovaskularnog rizika
Creator
Jovičić, Snežana Ž.
Copyright date
2013
Object Links
Select license
Autorstvo-Nekomercijalno 3.0 Srbija (CC BY-NC 3.0)
License description
Dozvoljavate umnožavanje, distribuciju i javno saopštavanje dela, i prerade, ako se navede ime autora na način odredjen od strane autora ili davaoca licence. Ova licenca ne dozvoljava komercijalnu upotrebu dela. Osnovni opis Licence: http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/rs/deed.sr_LATN Sadržaj ugovora u celini: http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/rs/legalcode.sr-Latn
Language
Serbian
Cobiss-ID
Theses Type
Doktorska disertacija
description
Datum odbrane: 27.08.2013.
Other responsibilities
mentor
Majkić-Singh, Nada, 1947-
član komisije
Majkić-Singh, Nada, 1947-
član komisije
Ignjatović, Svetlana, 1957-
član komisije
Vasiljević, Zorana, 1947-
Academic Expertise
Medicinske nauke
University
Univerzitet u Beogradu
Faculty
Farmaceutski fakultet
Alternative title
Factor analysis and association of lipid, inflammatory, cardiac and renal biomarkers with creactive protein in cardiovascular risk categorization
Publisher
Beograd : [S. Ž. Jovičić]
Format
PDF/A (194 lista)
description
Medicinske nauke - farmacija - Medicinska biohemija / Medical sciences - Pharmacy
- Medical biochemistry
Abstract (sr)
U kliničkoj praksi koristi se nekoliko skorova za procenu rizika od pojave
različitih oblika kardiovaskularnih bolesti (KVB) koji se zasnivaju na multivarijabilnim
regresionim jednačinama izvedenim iz rezultata praćenja različitih kohortnih grupa. Na
osnovu prisustva tradicionalnih faktora rizika [hiperholesterolemija, hipertenzija, pol,
starost, porodična istorija KVB, dijabetes i pušenje] definisanim algoritmima se
izračunava apsolutni 10-godišnji rizik za koronarnu bolest srca (KBS) na osnovu
Framingamskog rizik skora (FRS), 10-godišnji rizik od svih oblika KVB – tzv. „globalni
KVB rizik“ (globalni FRS), kao i dugoročni (30-godišnji) rizik za KVB.
Ateroskleroza je bolest uslovljena brojnim faktorima koju prati hronična
inflamacija niskog intenziteta i dislipidemija. Zahvaljujući velikom broju postojećih
dokaza da C-reaktivni protein (CRP) snažno i nezavisno predviđa pojavu
kardiovaskularnih komplikacija, primena CRP-a u kliničkoj praksi definisana je od
strane nekoliko organizacija. Za proces ateroskleroze karakteristična je hronična
inflamacija gde su koncentracije CRP-a u cirkulaciji niže od granice detekcije
konvencionalnih testova. Određivanje tako niskih nivoa CRP-a zahteva testove sa
većom analitičkom osetljivošću, koji se označavaju kao visoko osetljivi (highsensitivity,
hs), a na ovaj način određena koncentracija CRP-a kao „visoko osetljivi
CRP“ (hsCRP). Takođe, postoje podaci i o drugim faktorima koji doprinose održavanju
inflamacije ili odražavaju intenzitet aterosklerotskih procesa i koji bi mogli da
identifikuju doprinos kardiovaskularnom riziku koji ne potiče od tradicionalnih faktora
rizika, kao što su mokraćna kiselina, jačina glomerularne filtracije procenjena na osnovu
koncentracije kreatinina ili cistatina C (eGFR), amino-terminalni pro-natriuretički
peptid tipa B (NT-proBNP), srčani troponin (cTn).
Cilj rada bio je da se ispita da li postoji povezanost između hsCRP-a,
ustanovljenog biomarkera proaterogenog metaboličkog stanja, i drugih biomarkera
inflamacije [serumski amiloid A (SAA), fibrinogen, α1-kiseli glikoprotein (A1AGP),
haptoglobin, C3 i C4 komponente komplementa), metabolizma lipida [ukupan, HDL,
non-HDL i LDL holesterol, trigliceridi, apolipoprotein A-I (apo A-I), apolipoprotein B
(apo B), lipoprotein (a) (Lp(a))], bubrežne [kreatinin, cistatin C (Cys-C), procenjena
jačina glomerularne filtracije (eGFR)] i srčane funkcije (NT-proBNP, cTnT), koji bi
mogli da unaprede procenu kardiovaskularnog rizika u primarnoj prevenciji. Ispitane su
i analitičke karakteristike i klinička efikasnost metode visoke osetljivosti koja se
koristila za određivanje hsCRP-a. Faktorskom analizom ispitana je priroda uticaja
svakog pojedinačnog biomarkera na kardiovaskularni rizik i eventualna povezanost sa
vrednostima hsCRP-a, grupisanje ispitivanih biomarkera povezanih sa aterosklerozom i
inflamacijom slabog intenziteta, kao i povezanost dobijenih faktora sa vrednostima
hsCRP, kategorizacijom 10-godišnjeg rizika na osnovu FRS i globalnog FRS, kao i sa
klasifikacijom 30-godišnjeg rizika...
Abstract (en)
Several risk score algorithms for cardiovascular risk assessment based on
multivariable regression equations derived from different cohorts are being used in
clinical practice. According to presence of traditional risk factors [hypercholesterolemia,
hypertension, gender, age, family history of premature cardiovascular disease (CVD),
diabetes and cigarette smoking], absolute 10-year risk for coronary heart disease (CHD)
according to Framingham risk score (FRS), 10-year risk for cardiovascular disease in
general – „global CVD risk“ using global FRS, and long term (30-year) CVD risk are
being calculated.
Atherosclerosis is a disease conditioned with multiple factors followed by
chronic low-grade inflammation and dyslipidemia. Thanks to substantial evidence that
C-reactive protein (CRP) strongly and independently predicts cardiovascular
complications, the use of CRP in clinical practice is recommended by several
institutions. Atherosclerosis process is characterized with chronic inflammation where
circulating CRP concentrations are lower than limit of detection of conventional assays.
For measuring such low CRP levels high-sensitivity (hsCRP) assays have been
developed. Also, there are evidence of other factors, contributing to and maintaining the
intensity of atherosclerotic processes, which might identify cardiovascular risk
contribution not originated from traditional risk factors. These are uric acid, estimated
glomerular filtration rate (eGFR) based on creatinine or cystatin C, amino-terminal pro-
B-type natriuretic peptide (NT-proBNP), cardiac troponin (cTn).
The aim of this study was to examine whether there is association between
hsCRP, as the established marker of proaterogenic metabolic state, and other biomarkers
of inflammation [serum amyloid A (SAA), fibrinogen, α1-acid glycoprotein (A1AGP),
haptoglobin, C3 and C4 complement components), lipid metabolism [total, HDL, non-
HDL and LDL cholesterol, triglycerides, apolipoprotein A-I (apo A-I), apolipoprotein B
(apo B), lipoprotein (a) (Lp(a))], renal [creatinine, cystatin C (Cys-S), estimated
glomerular filtration rate (eGFR)] and cardiac function (NT-proBNP, cTnT), which
might promote cardiovascular risk assessment in primary prevention. The analytical
performance and clinical efficacy of high sensitivity method used for CRP
determination were also evaluated. Using factor analysis, the nature of influence of
every single examined biomarker on cardiovascular risk and their possible connection to
hsCRP values, also clustering of examined biomarkers associated with atherosclerosis
and low-grade inflammation, as well as relations of identified factors with hsCRP
values, 10-year risk categorization based on FRS and global FRS, and 30-year risk
classification, were analyzed.
The examined population were 242 healthy volunteers, 100 men and 142
women, 20–80 years old. They were free of diabetes mellitus and of any known cardiac,
renal, hepatic and rheumatic disease, and were not taking any prescribed medication.
Information about their age, smoking habits, body weight and height, physical activity, family history of CVD, aspirin intake and, in case of women, if they were taking any
oral contraceptives, were obtained through questionnaire. Blood pressure was measured
prior to venipuncture...
Authors Key words
kardiovaskularna bolest, kardiovaskularni rizik, Framingamski rizik skor,
C-reaktivni protein, inflamacija, lipidni status, bubrežna funkcija, srčani biomarkeri,
faktorska analiza
Authors Key words
cardiovascular disease, cardiovascular risk, Framingham risk score, Creactive
protein, inflammation, lipid status, renal function, cardiac biomarkers, factor analysis
Classification
577.1
Type
Tekst
Abstract (sr)
U kliničkoj praksi koristi se nekoliko skorova za procenu rizika od pojave
različitih oblika kardiovaskularnih bolesti (KVB) koji se zasnivaju na multivarijabilnim
regresionim jednačinama izvedenim iz rezultata praćenja različitih kohortnih grupa. Na
osnovu prisustva tradicionalnih faktora rizika [hiperholesterolemija, hipertenzija, pol,
starost, porodična istorija KVB, dijabetes i pušenje] definisanim algoritmima se
izračunava apsolutni 10-godišnji rizik za koronarnu bolest srca (KBS) na osnovu
Framingamskog rizik skora (FRS), 10-godišnji rizik od svih oblika KVB – tzv. „globalni
KVB rizik“ (globalni FRS), kao i dugoročni (30-godišnji) rizik za KVB.
Ateroskleroza je bolest uslovljena brojnim faktorima koju prati hronična
inflamacija niskog intenziteta i dislipidemija. Zahvaljujući velikom broju postojećih
dokaza da C-reaktivni protein (CRP) snažno i nezavisno predviđa pojavu
kardiovaskularnih komplikacija, primena CRP-a u kliničkoj praksi definisana je od
strane nekoliko organizacija. Za proces ateroskleroze karakteristična je hronična
inflamacija gde su koncentracije CRP-a u cirkulaciji niže od granice detekcije
konvencionalnih testova. Određivanje tako niskih nivoa CRP-a zahteva testove sa
većom analitičkom osetljivošću, koji se označavaju kao visoko osetljivi (highsensitivity,
hs), a na ovaj način određena koncentracija CRP-a kao „visoko osetljivi
CRP“ (hsCRP). Takođe, postoje podaci i o drugim faktorima koji doprinose održavanju
inflamacije ili odražavaju intenzitet aterosklerotskih procesa i koji bi mogli da
identifikuju doprinos kardiovaskularnom riziku koji ne potiče od tradicionalnih faktora
rizika, kao što su mokraćna kiselina, jačina glomerularne filtracije procenjena na osnovu
koncentracije kreatinina ili cistatina C (eGFR), amino-terminalni pro-natriuretički
peptid tipa B (NT-proBNP), srčani troponin (cTn).
Cilj rada bio je da se ispita da li postoji povezanost između hsCRP-a,
ustanovljenog biomarkera proaterogenog metaboličkog stanja, i drugih biomarkera
inflamacije [serumski amiloid A (SAA), fibrinogen, α1-kiseli glikoprotein (A1AGP),
haptoglobin, C3 i C4 komponente komplementa), metabolizma lipida [ukupan, HDL,
non-HDL i LDL holesterol, trigliceridi, apolipoprotein A-I (apo A-I), apolipoprotein B
(apo B), lipoprotein (a) (Lp(a))], bubrežne [kreatinin, cistatin C (Cys-C), procenjena
jačina glomerularne filtracije (eGFR)] i srčane funkcije (NT-proBNP, cTnT), koji bi
mogli da unaprede procenu kardiovaskularnog rizika u primarnoj prevenciji. Ispitane su
i analitičke karakteristike i klinička efikasnost metode visoke osetljivosti koja se
koristila za određivanje hsCRP-a. Faktorskom analizom ispitana je priroda uticaja
svakog pojedinačnog biomarkera na kardiovaskularni rizik i eventualna povezanost sa
vrednostima hsCRP-a, grupisanje ispitivanih biomarkera povezanih sa aterosklerozom i
inflamacijom slabog intenziteta, kao i povezanost dobijenih faktora sa vrednostima
hsCRP, kategorizacijom 10-godišnjeg rizika na osnovu FRS i globalnog FRS, kao i sa
klasifikacijom 30-godišnjeg rizika...
“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.