Title
Nelinearno dinamičko modelovanje potresa izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija
Creator
Kostić, Srđan D., 1986-
Copyright date
2013
Object Links
Select license
Autorstvo-Nekomercijalno-Bez prerade 3.0 Srbija (CC BY-NC-ND 3.0)
License description
Dozvoljavate samo preuzimanje i distribuciju dela, ako/dok se pravilno naznačava ime autora, bez ikakvih promena dela i bez prava komercijalnog korišćenja dela. Ova licenca je najstroža CC licenca. Osnovni opis Licence: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/rs/deed.sr_LATN. Sadržaj ugovora u celini: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/rs/legalcode.sr-Latn
Language
Serbian
Cobiss-ID
Theses Type
Doktorska disertacija
description
Datum odbrane: 04.11.2013.
Other responsibilities
mentor
Vasović, Nebojša
član komisije
Trajković, Slobodan, 1949-
član komisije
Gojković, Nebojša
član komisije
Jevremović, Dragutin, 1952-
član komisije
Burić, Nikola, 1959-
Academic Expertise
Tehničko-tehnološke nauke
University
Univerzitet u Beogradu
Faculty
Rudarsko-geološki fakultet
Alternative title
Nonlinear dynamical modeling of seismic events induced by stress change due to excavation of horizontal underground chambers
Publisher
Beograd : [S. D. Kostić]
Format
PDF/A (233 lista)
description
Rudarsko inženjerstvo - Eksploatacija čvrstih mineralnih sirovina i mehanika stena / Mining Engineering - Exploration of hard mineral resources and rock mechanics
Abstract (sr)
U ovoj disertaciji, cilj istraživanja bio je određivanje dinamičkih svojstava potresa
izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija.
Analiza potresa izvedena je sa dva aspekta – u prvom delu istraživanja izučavane su
vremenske serije oscilovanja tla za vreme potresa, a u drugom delu vršena je analiza
stabilnosti fenomenološkog Baridž-Knopof modela bloka sa oprugom. Vremenske serije
oscilovanja tla proučavane su primenom postupka analize surogat podataka, kao i
korišćenjem metoda analize nelinearnih vremenskih serija (primena teoreme o
razvijanju skalarne vremenske serije). Analiza vremenskih serija izvedena je za potrese
izazvane reaktiviranjem kretanja duž raseda usled napredovanja rudarskih radova,
registrovanih na tri lokacije (rudnika) u Poljskoj: rudnici bakra Rudna i Legnic-Glogov,
i rudnik uglja Gornja Silezija. Rezultati izvedene analize pokazali su da registrovane
vremenske serije oscilovanja tla u pravcu sever-jug i u vertikalnom pravcu pripadaju
nelinearnim vremenskim serijama, dok oscilovanja tla u pravcu istok-zapad pripadaju
klasi stacionarnih stohastičkih procesa sa Gausovom raspodelom stohastičkog dela, koji
mogu biti modifikovani nepoznatom nelinearnom funkcijom. Međutim, iako su
oscilovanja tla u pravcu sever-jug i u vertikalnom pravcu nelinearna, primenom teoreme
o razvijanju potvrđena je njihova stohastička priroda, i to malom vrednošću
determinističkog faktora κ (<1) i niskom greškom unakrsnog predviđanja kod testa
stacionarnosti. U drugom delu istraživanja, vršena je analiza stabilnosti kretanja
nekoliko varijanti Baridž-Knopof modela, i to: Madariaga modela jednog bloka sa
Diterih-Ruina zakonom trenja zavisnim od brzine i stanja, potom Karlson-Langer
modela sa jednim i dva bloka i sa zakonom trenja zavisnim samo od brzine, kao i Beker
modela sa jednim blokom, Diterih-Ruina zakonom trenja zavisnim od brzine i stanja i sa
dve promenljive stanja. Analiza stabilnosti izvedena je numeričkim i analitičkim putem.
Numerički je izvršena analiza stabilnosti Karlson-Langer i Beker modela, posmatranjem
ponašanja rešenja u blizini ravnotežnog stanja, dok je u slučaja Madariaga modela,
bifurkaciona analiza izvedena analitički (standardna lokalna bifurkaciona analiza), a rezultati su potvrđeni numerički u programskom paketu DDE-BIFTOOL...
Abstract (en)
In this dissertation, the aim of the research was to determine the dynamics of seismic
events induced by the stress change due to excavation of horizontal underground
chambers. The conducted analysis was twofold – in the first part of the research, time
series of strong ground motion during the seismic event are analyzed, while in the
second part, the stability analysis of phenomenological Burridge-Knopoff spring-block
model is conducted. For this purpose, different methods are engaged. The time series
analysis was performed using the surrogate data testing and nonlinear time series
analysis (delay embedding theorem). These analyzes were performed for the strong
ground motion recordings at three different mines in Poland: copper mines Rudna and
Legnic-Glogov and coal mine Upper Silezia. In all the examined cases, the results of the
analysis indicated that the time series of strong ground motion in north-south and
vertical direction, induced by the excavation of underground chambers, belong to
nonlinear processes, while the strong ground motion in east-west direction belongs
either to a class of stationary linear stochastic processes with Gaussian inputs, or to a
class of stationary Gaussian linear processes transformed by some nonlinear function.
The nonlinear time series analysis confirmed stochastic nature of strong ground motion,
recorded in all directions, by performing the deterministic test (κ<1) and stationarity test
(low cross-prediction error). In the second part of the research, the stability analysis is
performed for several types of the Burridge-Knopoff model: for Madariaga single-block
model with Dieterich-Ruina rate and state dependent friction law, for Carlson-Langer
model with one and two blocks and velocity dependent friction law, and for Becker
single-block model with Dieterich-Ruina rate and state dependent friction law and two
state variables. The stability analysis for these models is conducted numerically and
analytically. The numerical analysis was performed for Carlson-Langer and Becker
model, by applying the Runge-Kutta fourth-order method. In the case of Madariaga
model, the analysis is performed analytically (standard local bifurcation analysis), and
the results are later confirmed numerically, using the DDE-BIFTOOL software package...
Authors Key words
potres, naponsko stanje, podzemne prostorije, bifurkacije, vremenska
serija, deterministički haos, stohastičnost, perturbacije, vremensko kašnjenje, jačina trenja
Authors Key words
seismic event, stress, underground chambers, bifurcations, time series,
deterministic chaos, stochasticity, perturbations, time delay, frictional strength
Classification
622
Type
Tekst
Abstract (sr)
U ovoj disertaciji, cilj istraživanja bio je određivanje dinamičkih svojstava potresa
izazvanih promenom naponskog stanja pri izradi horizontalnih podzemnih prostorija.
Analiza potresa izvedena je sa dva aspekta – u prvom delu istraživanja izučavane su
vremenske serije oscilovanja tla za vreme potresa, a u drugom delu vršena je analiza
stabilnosti fenomenološkog Baridž-Knopof modela bloka sa oprugom. Vremenske serije
oscilovanja tla proučavane su primenom postupka analize surogat podataka, kao i
korišćenjem metoda analize nelinearnih vremenskih serija (primena teoreme o
razvijanju skalarne vremenske serije). Analiza vremenskih serija izvedena je za potrese
izazvane reaktiviranjem kretanja duž raseda usled napredovanja rudarskih radova,
registrovanih na tri lokacije (rudnika) u Poljskoj: rudnici bakra Rudna i Legnic-Glogov,
i rudnik uglja Gornja Silezija. Rezultati izvedene analize pokazali su da registrovane
vremenske serije oscilovanja tla u pravcu sever-jug i u vertikalnom pravcu pripadaju
nelinearnim vremenskim serijama, dok oscilovanja tla u pravcu istok-zapad pripadaju
klasi stacionarnih stohastičkih procesa sa Gausovom raspodelom stohastičkog dela, koji
mogu biti modifikovani nepoznatom nelinearnom funkcijom. Međutim, iako su
oscilovanja tla u pravcu sever-jug i u vertikalnom pravcu nelinearna, primenom teoreme
o razvijanju potvrđena je njihova stohastička priroda, i to malom vrednošću
determinističkog faktora κ (<1) i niskom greškom unakrsnog predviđanja kod testa
stacionarnosti. U drugom delu istraživanja, vršena je analiza stabilnosti kretanja
nekoliko varijanti Baridž-Knopof modela, i to: Madariaga modela jednog bloka sa
Diterih-Ruina zakonom trenja zavisnim od brzine i stanja, potom Karlson-Langer
modela sa jednim i dva bloka i sa zakonom trenja zavisnim samo od brzine, kao i Beker
modela sa jednim blokom, Diterih-Ruina zakonom trenja zavisnim od brzine i stanja i sa
dve promenljive stanja. Analiza stabilnosti izvedena je numeričkim i analitičkim putem.
Numerički je izvršena analiza stabilnosti Karlson-Langer i Beker modela, posmatranjem
ponašanja rešenja u blizini ravnotežnog stanja, dok je u slučaja Madariaga modela,
bifurkaciona analiza izvedena analitički (standardna lokalna bifurkaciona analiza), a rezultati su potvrđeni numerički u programskom paketu DDE-BIFTOOL...
“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.