Title
Psihopatija, ličnost i kriminalni recidiv: multimetodski pristup
Creator
Međedović, Janko M., 1981-
Copyright date
2013
Object Links
Select license
Autorstvo-Nekomercijalno-Bez prerade 3.0 Srbija (CC BY-NC-ND 3.0)
License description
Dozvoljavate samo preuzimanje i distribuciju dela, ako/dok se pravilno naznačava ime autora, bez ikakvih promena dela i bez prava komercijalnog korišćenja dela. Ova licenca je najstroža CC licenca. Osnovni opis Licence: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/rs/deed.sr_LATN. Sadržaj ugovora u celini: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/rs/legalcode.sr-Latn
Language
Serbian
Cobiss-ID
Theses Type
PhD thesis
description
Datum odbrane: 09.07.2014.
Other responsibilities
mentor
Knežević, Goran, 1964-
član komisije
Tošković, Oliver, 1977-
član komisije
Opačić, Goran, 1962-
član komisije
Smederevac, Snežana, 1966-
Academic Expertise
Društveno-humanističke nauke
University
Univerzitet u Beogradu
Faculty
Filozofski fakultet
Group
Odeljenje za psihologiju
Alternative title
Psychopathy, personality and criminal recidivism: a multimethod approach : doctoral dissertation
Publisher
[J. Međedović]
Format
PDF/A (246 listova)
description
Psihologija - Psihologija ličnosti i individualnih razlika / Psychology - Personality and individual differences
Abstract (sr)
U ovom istraživanju psihopatija je posmatrana u širem kontekstu
mernih metoda, kao i odnosa kako sa bazičnim crtama ličnosti, tako i sa
stabilnim vršenjem krivičnih dela. Cilj studije je bio dobijanje što preciznijih
informacija o odnosima psihopatije merene pomoću različitih metoda, ličnosti i
recidiva u populaciji institucionalizovanih izvršilaca krivičnih dela. U istraživanju
je učestvovalo 156 muških ispitanika (starosni prosek 34.7 godina, SD=9.85)
koji su u vreme prikupljanja podaka izdržavali kaznu u dve penalne institucije u
Srbiji. Psihopatija je merena metodom samoprocene, pomoću SRP3 upitnika i
metodom rejtinga, odnosno korišćenjem intervjua (PCL-R skala) i informacija iz
osuĎeničkih dosijea. Za eksploraciju crta ličnosti korišćen je upitnik HEXACOPI-
R koji meri 6 širokih domena: Poštenje-Skromnost, Ekstraverziju,
Emocionalnost, Saradljivost, Savesnost i Otvorenost. Dalje, merene su dve
dodatne dispozicije koje su konceptualno povezane sa psihopatijom i
kriminalitetom: šizotipija, dispozicija ka doživljavanju iskustava nalik psihotičnim,
operacionalizovana preko konstrukta Dezintegracije (merena instrumentom
DELTA10) i Amoralnost, crta koja ispituje uže tendencije ka amoralnom i
antisocijalnom ponašanju (ispitana upitnikom AMORAL9). Najzad, u istraživanju
su prikupljene i dve mere pomoću računarski administriranih testova: 1. Test
kockanja, koji ispituje tendecije ka impulsivnom rizikovanju bazirane na
disfunkcijama orbitofrontalnih zona korteksa prefrontalnog korteksa i 2. Test
implicitnih asocijacija koji je ispitivao implicitne afektivne asocijacije na vizuelne
stimuluse koje karakteriše nasilje. Kriminalni recidiv je evidentiran pomoću
informacija o broju krivičnih dela, pravnosnažnih presuda i broju boravaka u
institucijama kazneno-popravnog tipa.
Rezultati su pokazali da postoji niska do umerena pozitivna korelacija
izmeĎu psihopatskih crta merenih različitim metodama ali da je prisutan
nedostatak kongruencije kada je u pitanju crta Interpersonalnog stila
(manipulativnost, prevrtljivost, iskorišćavanje drugih): ove dve mere su
ortogonalne. Nedostatak kongruence je objašnjen složenošću rejting mere
Interpersonalnog stila: ona u sebi sadrži i adaptivne karakteristike, ali
predstavlja i pro-kriminalnu dispoziciju koja utiče na stabilnost prestupništva.
Dakle, ovi nalazi pokazuju da endogene psihopatske crte ličnosti merene
pomoću rejting metode poseduju i adaptibilne potencijale koji mogu potpomoći
psihološko funkcionisanje. Ova složenost ne postoji kod istovetne crte merene
samoprocenom. Razlika izmeĎu mera psihopatije je vidljiva i u odnosima sa
drugim konstruktima: sa ličnošću su uglavnom povezane mere samoprocenjene
psihopatije, dok rejting mere znatno više asociraju sa kriminalnim recidivom.
Opis psihopatije pomoću bazičnih crta je saglasan sa prethodnim istraživanjima:
ona se bazira na nisko izraženim dimenzijama Poštenja-Skromnosti,
Emocionalnosti, Saradljivosti i Savesnosti, uz dodatak visoko izražene
Dezintegracije i Amoralnosti. Rezultati nisu potvrdili sposobnosti Testa kockanja
da predvidi recidiv, niti njegove asocijacije sa psihopatijom. Sa druge strane,
postignuće na IAT testu se pokazalo kao važno za razumevanje odreĎenih
personalnih dispozicija ali i stabilnosti kriminalnog ponašanja: slabija
sposobnost generisanja negativnih emocija kao reakcija na nasilne stimuluse se
zasniva na sadistički moduliranim šizotipalnim disfunkcijama i u stanju je da
predvidi penalni recidiv kod ispitanika. Dakle, rezultati istraživanja su omogućili
preciznije razumevanje crte Interpersonalnog stila, odnosno njene dvostruke
prirode; proširili su i produbili znanje o odnosima izmeĎu psihopatije, bazičnih
crta ličnosti, šizotipije i Amoralnosti; omogućili uvid u asocijacije implicitnog
procesiranja stimulusa koje karakteriše nasilje sa sadizmom i penalnim
recidivom i u praktičnom smislu ponudili nove mere koje bi mogle da obogate
metodološku bateriju za procenu rizika od kriminalnog recidiva.
Abstract (en)
In this research, psychopathy is viewed in the wider context of
measurement methods, and the relationships with the basic personality traits,
as well as with a stable criminal behavior. The aim of the study was to obtain
more precise information about the relationships of psychopathy measured by
different methods, personality and criminal recidivism in a population of
institutionalized offenders. The study included 156 male subjects (average age
34.7 years , SD = 9.85), who were serving their sentence in two penal
institutions in Serbia at the time of the data collecting. Psychopathy was
measured using a self-report (SRP3 questionnaire) and a rating method, based
on the interviews and information from the offenders' files (PCL -R scale).
HEXACO-PI-R inventory was used for the exploration of the participants'
personality traits. It measures six broad domains of personality: Honesty-
Humility, Extraversion, Emotionality, Agreeableness, Conscientiousness and
Openness. Furthermore, two additional dispositions that are conceptually
related to psychopathy and criminality were measured: schizotipy, a disposition
toward psychotic-like experiences operationalized by the construct of
Disintegration (and measured with DELTA10 inventory) and Amorality, a trait
that refers to the more narrow tendencies toward amoral and antisocial behavior
(explored via AMORAL9 questionnaire). Finally, two measures based on
computer-administered tests were also collected in this study: 1. Gambling
Task, which examines a tendency toward impulsive risk taking, based on the
dysfunctions of the orbitofrontal area of prefrontal cortex and 2. Implicit
Association Test, which examined implicit affective associations to the visual
stimuli characterized by violence. Criminal recidivism was registered by taking
several types of information from the offenders' personal files: information on
the number of offenses, lawful sentences that participants have and the number
of prison sentences (penal recidivism) that respondents had already served.
The results showed that there is a low to moderate positive correlation
between psychopathic traits measured by different methods, but there is a lack
of congruence when it comes to the Interpersonal psychopathic style
(manipulative behavior, glibness and superficial charm, taking advantage of
others): these two measures of psychopathy are orthogonal. The lack of
congruence is explained by the complexity of the rating measure of
Interpersonal style: it contains adaptive features, but it is also a pro-criminal
disposition that affects the stability of delinquency. Thus, these findings suggest
that endogenous psychopathic personality traits measured by the rating method
of PCL-R, possess an adaptable potentials that can facilitate psychological
functioning. This complexity does not exist with identical traits measured by selfreport.
The difference between the measures of psychopathy is evident in
relations with other constructs: self-reported measures of psychopathy are
related to personality traits to a higher degree, while rating measures are
significantly more associated with criminal recidivism. Description of
psychopathy using the basic personality traits is consistent with previous
research: it is based on the low pronounced dimensions of Honesty-Humility,
Emotionality, Agreeableness and Conscientiousness, with the addition of highly
expressed Disintegration and Amorality. The results did not confirm the ability of
Gambling Task to predict the stability of criminal behavior, nor its association
with psychopathy. On the other hand, the performance on the IAT test proved to
be important for the understanding of certain personality dispositions and
criminal recidivism: weaker ability to generate negative emotions in response to
violent stimuli is based on sadistically modulated schizotypal dysfunctions and
is able to predict penal recidivism in offenders. Therefore, the results have
enabled a more precise understanding of the features of Interpersonal style and
its dual nature; they have expanded and deepened knowledge about the
relationship between psychopathy, basic personality traits, schizotypy and
Amorality; provided some insight into the association of implicit processing of
stimuli that are characterized by violence with sadism and penal recidivism; and
in practical terms, offered new measures that could enrich the methodological
battery for the assessment of the risk of criminal relapse.
Authors Key words
psihopatija, multimetodski pristup, crte ličnosti, kriminalni recidiv,
IAT
Authors Key words
psychopathy, multimethod approach, personality traits, criminal
recidivism, IAT
Classification
159.97:159.923(043.3)
Type
Text
Abstract (sr)
U ovom istraživanju psihopatija je posmatrana u širem kontekstu
mernih metoda, kao i odnosa kako sa bazičnim crtama ličnosti, tako i sa
stabilnim vršenjem krivičnih dela. Cilj studije je bio dobijanje što preciznijih
informacija o odnosima psihopatije merene pomoću različitih metoda, ličnosti i
recidiva u populaciji institucionalizovanih izvršilaca krivičnih dela. U istraživanju
je učestvovalo 156 muških ispitanika (starosni prosek 34.7 godina, SD=9.85)
koji su u vreme prikupljanja podaka izdržavali kaznu u dve penalne institucije u
Srbiji. Psihopatija je merena metodom samoprocene, pomoću SRP3 upitnika i
metodom rejtinga, odnosno korišćenjem intervjua (PCL-R skala) i informacija iz
osuĎeničkih dosijea. Za eksploraciju crta ličnosti korišćen je upitnik HEXACOPI-
R koji meri 6 širokih domena: Poštenje-Skromnost, Ekstraverziju,
Emocionalnost, Saradljivost, Savesnost i Otvorenost. Dalje, merene su dve
dodatne dispozicije koje su konceptualno povezane sa psihopatijom i
kriminalitetom: šizotipija, dispozicija ka doživljavanju iskustava nalik psihotičnim,
operacionalizovana preko konstrukta Dezintegracije (merena instrumentom
DELTA10) i Amoralnost, crta koja ispituje uže tendencije ka amoralnom i
antisocijalnom ponašanju (ispitana upitnikom AMORAL9). Najzad, u istraživanju
su prikupljene i dve mere pomoću računarski administriranih testova: 1. Test
kockanja, koji ispituje tendecije ka impulsivnom rizikovanju bazirane na
disfunkcijama orbitofrontalnih zona korteksa prefrontalnog korteksa i 2. Test
implicitnih asocijacija koji je ispitivao implicitne afektivne asocijacije na vizuelne
stimuluse koje karakteriše nasilje. Kriminalni recidiv je evidentiran pomoću
informacija o broju krivičnih dela, pravnosnažnih presuda i broju boravaka u
institucijama kazneno-popravnog tipa.
Rezultati su pokazali da postoji niska do umerena pozitivna korelacija
izmeĎu psihopatskih crta merenih različitim metodama ali da je prisutan
nedostatak kongruencije kada je u pitanju crta Interpersonalnog stila
(manipulativnost, prevrtljivost, iskorišćavanje drugih): ove dve mere su
ortogonalne. Nedostatak kongruence je objašnjen složenošću rejting mere
Interpersonalnog stila: ona u sebi sadrži i adaptivne karakteristike, ali
predstavlja i pro-kriminalnu dispoziciju koja utiče na stabilnost prestupništva.
Dakle, ovi nalazi pokazuju da endogene psihopatske crte ličnosti merene
pomoću rejting metode poseduju i adaptibilne potencijale koji mogu potpomoći
psihološko funkcionisanje. Ova složenost ne postoji kod istovetne crte merene
samoprocenom. Razlika izmeĎu mera psihopatije je vidljiva i u odnosima sa
drugim konstruktima: sa ličnošću su uglavnom povezane mere samoprocenjene
psihopatije, dok rejting mere znatno više asociraju sa kriminalnim recidivom.
Opis psihopatije pomoću bazičnih crta je saglasan sa prethodnim istraživanjima:
ona se bazira na nisko izraženim dimenzijama Poštenja-Skromnosti,
Emocionalnosti, Saradljivosti i Savesnosti, uz dodatak visoko izražene
Dezintegracije i Amoralnosti. Rezultati nisu potvrdili sposobnosti Testa kockanja
da predvidi recidiv, niti njegove asocijacije sa psihopatijom. Sa druge strane,
postignuće na IAT testu se pokazalo kao važno za razumevanje odreĎenih
personalnih dispozicija ali i stabilnosti kriminalnog ponašanja: slabija
sposobnost generisanja negativnih emocija kao reakcija na nasilne stimuluse se
zasniva na sadistički moduliranim šizotipalnim disfunkcijama i u stanju je da
predvidi penalni recidiv kod ispitanika. Dakle, rezultati istraživanja su omogućili
preciznije razumevanje crte Interpersonalnog stila, odnosno njene dvostruke
prirode; proširili su i produbili znanje o odnosima izmeĎu psihopatije, bazičnih
crta ličnosti, šizotipije i Amoralnosti; omogućili uvid u asocijacije implicitnog
procesiranja stimulusa koje karakteriše nasilje sa sadizmom i penalnim
recidivom i u praktičnom smislu ponudili nove mere koje bi mogle da obogate
metodološku bateriju za procenu rizika od kriminalnog recidiva.
“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.