Title
Vijabilnost populacija tekunice Spermophilus citellus (L., 1766) na području Srbije
Creator
Ćosić, Nada M., 1979-
Copyright date
2015
Object Links
Select license
Autorstvo 3.0 Srbija (CC BY 3.0)
License description
Dozvoljavate umnožavanje, distribuciju i javno saopštavanje dela, i prerade, ako se navede ime autora na način odredjen od strane autora ili davaoca licence, čak i u komercijalne svrhe. Ovo je najslobodnija od svih licenci. Osnovni opis Licence: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/rs/deed.sr_LATN Sadržaj ugovora u celini: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/rs/legalcode.sr-Latn
Language
Serbian
Cobiss-ID
Theses Type
Doktorska disertacija
description
Datum odbrane: 17.09.2015.
Other responsibilities
mentor
Ćirović, Duško, 1968-
član komisije
Jarić, Ivan
član komisije
Đan, Mihajla, 1977-
član komisije
Kataranovski, Dragan, 1950-
član komisije
Ćirović, Duško, 1968-
Academic Expertise
Prirodno-matematičke nauke
Academic Title
-
University
Univerzitet u Beogradu
Faculty
Biološki fakultet
Alternative title
Viability of European ground squirrel Spermophilus citellus (L., 1766) populations in Serbia.
Publisher
[N. M. Ćosić]
Format
111 listova
description
Ekologija - Ekologija sisara / Ecology
- Mammal ecology
Abstract (sr)
Evropska tekunica (Spermophilus citellus, L. 1766) je endemična vrsta za područje
Centralne i Jugoistočne Evrope. Recentni areal je karpatskim masivom podeljen na dva
dela. Severni deo se karakteriše uniformnim stepskim staništima koja se javljaju na malim
nadmorskim visinama, dok se južni deo areala nalazi na Balkanu, gde su prisutni različiti
tipovi staništa sa različitim ekološkim uslovima i na različitim nadmorskim visinama.
Najveći broj populacija na području Srbije nalazi se u njenom severnom delu, tj.
Vojvodini, dok je svega nekoliko malih i izolovanih planinskih populacija prisutno u
istočnom i jugoistočnom delu zemlje
Tekunice naseljavaju isključivo stepska staništa, livade i pašnjake koji su obrasli
niskom travom. Međutim, usled intenzivnog pretvaranja stepskih predela u poljoprivredno
zemljište tokom proteklih nekoliko decenija, nestala su široka prostranstva na kojima je
tekunica bila kontinuirano rasprostranjena. Danas vrsta opstaje samo na jako izolovanim
stepsko-livadskim fragmentima koji su sačuvani unutar dominantnog poljoprivrednog
matriksa.
S obzirom da broj populacija konstantno opada na celom arealu i da je budući
opstanak vrste doveden u opasnost, tekunica je od 2008. godine na IUCN Crvenoj listi
ugroženih vrsta svrstana u kategoriji ranjiva (VU). Zakonski status tekunice u Evropi
regulišu EU Direktiva o staništima (Aneks II i IV) i Konvencija o očuvanju evropske
divlje flore i faune i prirodnih staništa, poznatija kao Bernska konvencija (Aneks II).
Unutar mreže Natura 2000 do sada je u režim zaštite uključeno 414 staništa koja naseljava
tekunica. Na nacionalnom nivou tekunica je zaštićena zakonom kao strogo zaštićena
vrsta.
U cilju analize genetičkog diverziteta i strukture populacija tekunice na teritoriji
Srbije, u periodu 2007-2009. godine, prikupljeno je ukupno 180 uzoraka tkiva sa 11
lokaliteta (Krušedol, Neradin, Mala Remeta, Sremska Mitrovica, Banatska Palanka,
Šušara, Mokrin, Lok i Tomislavci sa teritorije Vojvodine i po jedan lokalitet sa Vlasine i
Stare planine). Procena gustine i brojnosti populacija tekunice vršena je u periodu 2004-
2014. godine na lokalitetima Krušedol i Neradin koji su smešteni na obodu fruškogorskog
masiva, kao i lokalitetu Banatska Palanka koji se nalazi na obodu Deliblatske peščare...
Abstract (en)
The European ground squirrel (Spermophilus citellus, L. 1766) is endemic species
to the Central and Southeastern Europe. Its recent range is divided in two main parts by
the Carpathian Mountains. The northern part of the range is characterized by uniform
steppe habitats at low altitudes, while the southern part is situated on the Balkan
Peninsula, where different types of habitats, with different environmental conditions and
at different altitudes are present. The majority of Serbian populations is located in the
northern part of the country, i.e. in Vojvodina, while only a few small and isolated
mountain populations are present in the east and southeastern part of the country.
The European ground squirrel inhabits steppes, meadows and pastures covered with
short grass. These once widely distributed habitats, which were commonly inhabited by
European ground squirrels, had disappeared due to their intensive transformation into
agricultural land during the past few decades. Today, species survives only in very
isolated steppe-meadow fragments which are preserved within the dominant agricultural
matrix.
Given that a number of populations is continually declining throughout the range
and that the future survival of the species is put in danger, the European ground squirrel
has been protected since 2008 under the IUCN Red List of threatened species as a
vulnerable species (VU). Its status in Europe is governed by the EU Habitats and Species
Directive (Annexes II and IV) and the Convention on the Conservation of European
Wildlife and Natural Habitats, known as the Bern Convention (Annex II). Also, 414 of its
habitats are under protection regime within the Natura 2000 network. At the national
level, European ground squirrel is protected by law as a strictly protected species.
In order to analyze the genetic diversity and the structure of the European ground
squirrel in Serbia, a total of 180 tissue samples from 11 localities (Krušedol, Neradin,
Mala Remeta, Sremska Mitrovica, Banatska Palanka, Šušara, Mokrin, Lok and
Tomislavci from area of Vojvodina, one locality from Vlasina and one from Stara Planina
Mountain were collected during the 2007-2009. Density and abundance of the European
ground squirrel populations were estimated during the period 2004-2014 on the localities
Krušedol and Neradin, which are located on the periphery of Fruška Gora Mountain, as
well as on the locality Banatska Palanka, which is located on the periphery of the
Deliblato Sands...
Authors Key words
tekunica, vijabilnost, genetički diverzitet, genetička struktura,
mikrosateliti, gustina, brojnost, MVP, verovatnoća izumiranja, faktori ugrožavanja
Authors Key words
European ground squirrel, viability, genetic diversity, genetic structure,
microsatellites, density, abundance, MVP, probabilities of extiction, threatening factors
Classification
575.17:591.526]:599.322.2(497.11)(043.3)
Type
Tekst
Abstract (sr)
Evropska tekunica (Spermophilus citellus, L. 1766) je endemična vrsta za područje
Centralne i Jugoistočne Evrope. Recentni areal je karpatskim masivom podeljen na dva
dela. Severni deo se karakteriše uniformnim stepskim staništima koja se javljaju na malim
nadmorskim visinama, dok se južni deo areala nalazi na Balkanu, gde su prisutni različiti
tipovi staništa sa različitim ekološkim uslovima i na različitim nadmorskim visinama.
Najveći broj populacija na području Srbije nalazi se u njenom severnom delu, tj.
Vojvodini, dok je svega nekoliko malih i izolovanih planinskih populacija prisutno u
istočnom i jugoistočnom delu zemlje
Tekunice naseljavaju isključivo stepska staništa, livade i pašnjake koji su obrasli
niskom travom. Međutim, usled intenzivnog pretvaranja stepskih predela u poljoprivredno
zemljište tokom proteklih nekoliko decenija, nestala su široka prostranstva na kojima je
tekunica bila kontinuirano rasprostranjena. Danas vrsta opstaje samo na jako izolovanim
stepsko-livadskim fragmentima koji su sačuvani unutar dominantnog poljoprivrednog
matriksa.
S obzirom da broj populacija konstantno opada na celom arealu i da je budući
opstanak vrste doveden u opasnost, tekunica je od 2008. godine na IUCN Crvenoj listi
ugroženih vrsta svrstana u kategoriji ranjiva (VU). Zakonski status tekunice u Evropi
regulišu EU Direktiva o staništima (Aneks II i IV) i Konvencija o očuvanju evropske
divlje flore i faune i prirodnih staništa, poznatija kao Bernska konvencija (Aneks II).
Unutar mreže Natura 2000 do sada je u režim zaštite uključeno 414 staništa koja naseljava
tekunica. Na nacionalnom nivou tekunica je zaštićena zakonom kao strogo zaštićena
vrsta.
U cilju analize genetičkog diverziteta i strukture populacija tekunice na teritoriji
Srbije, u periodu 2007-2009. godine, prikupljeno je ukupno 180 uzoraka tkiva sa 11
lokaliteta (Krušedol, Neradin, Mala Remeta, Sremska Mitrovica, Banatska Palanka,
Šušara, Mokrin, Lok i Tomislavci sa teritorije Vojvodine i po jedan lokalitet sa Vlasine i
Stare planine). Procena gustine i brojnosti populacija tekunice vršena je u periodu 2004-
2014. godine na lokalitetima Krušedol i Neradin koji su smešteni na obodu fruškogorskog
masiva, kao i lokalitetu Banatska Palanka koji se nalazi na obodu Deliblatske peščare...
“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.