Title
Ekološka analiza zajednica slatkovodnih makrobeskičmenjaka tri tipa tekućih voda na području Beograda
Creator
Popović, Nataša Z. 1977-
Copyright date
2014
Object Links
Select license
Autorstvo-Nekomercijalno 3.0 Srbija (CC BY-NC 3.0)
License description
Dozvoljavate umnožavanje, distribuciju i javno saopštavanje dela, i prerade, ako se navede ime autora na način odredjen od strane autora ili davaoca licence. Ova licenca ne dozvoljava komercijalnu upotrebu dela. Osnovni opis Licence: http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/rs/deed.sr_LATN Sadržaj ugovora u celini: http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/rs/legalcode.sr-Latn
Language
Serbian
Cobiss-ID
Theses Type
Doktorska disertacija
description
Datum odbrane: 27.02.2015.
Other responsibilities
mentor
Paunović, Momir
mentor
Krpo-Ćetković, Jasmina, 1961-
član komisije
Živić, Ivana, 1972-
član komisije
Miličić, Dragana, 1966-
Academic Expertise
Prirodno-matematičke nauke
Academic Title
-
University
Univerzitet u Beogradu
Faculty
Biološki fakultet
Alternative title
Ecological analysis of aquatic macroinvertebrate communities in three types of running waters in Belgrade region.
Publisher
[N. Z. Popović]
Format
163 lista
description
Ekologija - Hidroekologija / Ecology
- Aquatic ecology
Abstract (sr)
Proučavanjem zajednica akvatičnih makrobeskičmenjaka tekućih voda na području
Beograda u periodu 2007-2011. godina zabeleženo je 115 taksona iz 48 porodica, 8 klasa i 5
razdela. Istraživani vodotoci nalaze se pod velikim antropogenim stresom i prema važećem
Pravilniku o parametrima ekološkog i hemijskog statusa površinskih voda i parametrima
hemijskog i kvantitativnog statusa podzemnih voda (Službeni glasnik RS 74/2011), svrstani
su u tri tipa i to: tip 1, vrlo velike ravničarske reke sa dominacijom finog nanosa – Dunav i
Sava; tip 2, velike reke sa dominacijom srednje krupnog nanosa – Kolubara; i tip 3, male i
srednje velike reke nadmorske visine do 500 m sa dominacijom krupnog nanosa –
Topčiderska i Železnička reka. Istraživanja su vršena od 2007. do 2011. godine u periodu
visokih voda (maj/jun) i niskih voda (septembar/oktobar). Takođe je korišćen i materijal
prikupljen u periodu od 1996. do 2000. godine od strane istaživača laboratorije Odeljenja za
hidroekologiju i zaštitu voda Instituta za biološka istraživanja "Siniša Stanković" Univerziteta
u Beogradu.
U tipu 1 vodotoka na području Beograda zabeležena su 63 taksona u Dunavu i 43 u
Savi, sa dominacijom oligoheta. Najveći broj taksona zabeležen je u tipu 2 vodotoka, 78
taksona u Kolubari, sa dominacijom insekatske komponente u zajednici. U tipu 3 vodotoka, u
Topčiderskoj i Železničkoj reci, zabeleženo je 25, odnosno 36 taksona, pri čemu je u
Topčiderskoj reci dominirala grupa oligoheta, dok su u Železničkoj reci najveći udeo u
zajednici imale hironomide. Poređenjem sa rezultatima prethodnih istraživanja, analizirane su
promene u sastavu i strukturi zajednica u istraživanim tokovima.
Rezultati multivarijantne analize ukazuju da je karakterističnoj distribuciji vrsta u sva
tri tipa istraživanih vodotoka u najvećoj meri doprineo hemijski sastav sedimenta. Fizički i
hemijski parametri vode su takođe, u velikoj meri, pokazali uticaj na zajednice akvatičnih
beskičmenjaka. Uočeno je da je u velikim rekama efikasnije razmatrati vezu zajednice
akvatičnih beskičmenjaka i višemesečne prosečne vrednosti fizičkih i hemijskih parametara
vode, dok su u manjim vodotocima bujičnog karaktera trenutno izmerene vrednosti pokazale
veći uticaj na zajednice akvatičnih beskičmenjaka...
Abstract (en)
During the survey of the communities of aquatic macroinvertebrates of rivers and
streams in Belgrade region 115 taxa from 48 families, 8 classes and 5 phyla were detected.
These waterbodies are under a high anthropogenic stress and, based on the Regulation on the
parameters of the ecological and chemical status of surface waters and the parameters of the
chemical and quantitative status of groundwater (Official Gazette of RS 74/2011), they are
classified into three types: Type 1, large lowland rivers with the domination of fine bottom
sediments – the Danube and the Sava River; Type 2, large rivers with the domination of
medium sized sediments – the Kolubara River; and Type 3, small to medium sized rivers at
elevation of up to 500 m, with the domination of the hard bottom substrate – the Topčiderska
River and the Železnička River. The research was carried out from 2007 to 2011, in the period
of high water levels (May/June) and of low water levels (September/October). Additional
material, collected from 1996 to 2000 by researchers from the laboratory of the Department of
Aquatic Ecology of the Institute for Biological Research "Siniša Stanković" of the University
of Belgrade, was also included in the analyses.
In the Type 1 watercourses in Belgrade region, 63 taxa were recorded in the Danube
and 43 in the Sava River, with Oligochaeta as the dominant group. The largest number of taxa
were identified in the Type 2 watercourses, 78 taxa in the Kolubara River, with the dominance
of the insect component of the community. In the Type 3 watercourses, in the Topčiderska
River and the Železnička River, 25 and 36 taxa were recorded, respectively. While
Oligochaeta prevailed in the Topčiderska River, Chironomidae were the dominant group in
the Železnička River. Changes in the composition and structure of communities in the studied
streams were observed following the comparison with the previous findings.
The results of a multivariate analysis indicate that the chemical composition of the
sediment largely contributed to the characteristic distribution of species in all three
investigated watercourses. Physical and chemical parameters of water also showed a
significant impact on communities of aquatic invertebrates. Our results suggest that it is more
effective to analyse the relation of the average values of chemical parameters across several
months and macroinvertebrate assemblages in the case of large rivers, while for smaller size
watercourses of torrential character, the current values of chemical parameters were better
correlated with these communities and had a greater impact on them...
Authors Key words
Beograd, akvatični makrobeskičmenjaci, Chironomidae, antropogeni
pritisak, fizičko-hemijske karakteristike vode, hemijske karakteristike sedimenta
Authors Key words
Belgrade, aquatic macroinvertebrates, Chironomidae, anthropogenic
pressure, physico-chemical water quality parameters, chemical properties of sediment
Classification
574.587(043.3)
Type
Tekst
Abstract (sr)
Proučavanjem zajednica akvatičnih makrobeskičmenjaka tekućih voda na području
Beograda u periodu 2007-2011. godina zabeleženo je 115 taksona iz 48 porodica, 8 klasa i 5
razdela. Istraživani vodotoci nalaze se pod velikim antropogenim stresom i prema važećem
Pravilniku o parametrima ekološkog i hemijskog statusa površinskih voda i parametrima
hemijskog i kvantitativnog statusa podzemnih voda (Službeni glasnik RS 74/2011), svrstani
su u tri tipa i to: tip 1, vrlo velike ravničarske reke sa dominacijom finog nanosa – Dunav i
Sava; tip 2, velike reke sa dominacijom srednje krupnog nanosa – Kolubara; i tip 3, male i
srednje velike reke nadmorske visine do 500 m sa dominacijom krupnog nanosa –
Topčiderska i Železnička reka. Istraživanja su vršena od 2007. do 2011. godine u periodu
visokih voda (maj/jun) i niskih voda (septembar/oktobar). Takođe je korišćen i materijal
prikupljen u periodu od 1996. do 2000. godine od strane istaživača laboratorije Odeljenja za
hidroekologiju i zaštitu voda Instituta za biološka istraživanja "Siniša Stanković" Univerziteta
u Beogradu.
U tipu 1 vodotoka na području Beograda zabeležena su 63 taksona u Dunavu i 43 u
Savi, sa dominacijom oligoheta. Najveći broj taksona zabeležen je u tipu 2 vodotoka, 78
taksona u Kolubari, sa dominacijom insekatske komponente u zajednici. U tipu 3 vodotoka, u
Topčiderskoj i Železničkoj reci, zabeleženo je 25, odnosno 36 taksona, pri čemu je u
Topčiderskoj reci dominirala grupa oligoheta, dok su u Železničkoj reci najveći udeo u
zajednici imale hironomide. Poređenjem sa rezultatima prethodnih istraživanja, analizirane su
promene u sastavu i strukturi zajednica u istraživanim tokovima.
Rezultati multivarijantne analize ukazuju da je karakterističnoj distribuciji vrsta u sva
tri tipa istraživanih vodotoka u najvećoj meri doprineo hemijski sastav sedimenta. Fizički i
hemijski parametri vode su takođe, u velikoj meri, pokazali uticaj na zajednice akvatičnih
beskičmenjaka. Uočeno je da je u velikim rekama efikasnije razmatrati vezu zajednice
akvatičnih beskičmenjaka i višemesečne prosečne vrednosti fizičkih i hemijskih parametara
vode, dok su u manjim vodotocima bujičnog karaktera trenutno izmerene vrednosti pokazale
veći uticaj na zajednice akvatičnih beskičmenjaka...
“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.