Title
Epidemiološke i kliničke karakteristike obolelih od reumatoidnog artritisa ili spondiloartropatija
Creator
Zlatković-Švenda, Mirjana I., 1970-
Copyright date
2014
Object Links
Select license
Autorstvo 3.0 Srbija (CC BY 3.0)
License description
Dozvoljavate umnožavanje, distribuciju i javno saopštavanje dela, i prerade, ako se navede ime autora na način odredjen od strane autora ili davaoca licence, čak i u komercijalne svrhe. Ovo je najslobodnija od svih licenci. Osnovni opis Licence: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/rs/deed.sr_LATN Sadržaj ugovora u celini: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/rs/legalcode.sr-Latn
Language
Serbian
Cobiss-ID
Theses Type
PhD thesis
description
Datum odbrane: 28.05.2014.
Other responsibilities
mentor
Stojanović, Roksanda, 1948-
komentor
Šipetić-Grujičić, Sandra, 1965-
član komisije
Damjanov, Nemanja, 1955-
član komisije
Radak-Perović, Marija, 1958-
član komisije
Gledović, Zorana, 1952- (
Academic Expertise
Medicinske nauke
University
Univerzitet u Beogradu
Faculty
Medicinski fakultet
Alternative title
Epidemiological and clinical Characteristics of patients With rheumatoid arthritis or Spondyloarthritis
Publisher
Beograd : [M. I. Zlatković-Švenda]
Format
PDF/A (208 listova)
description
interna medicina - reumatologija, epidemiologija / internal medicine
- rheumatology, epidemiology
Abstract (sr)
UVOD: Reumatoidni artritis (RA) i spondiloartropatije (SpA) u koje se ubrajaju
ankilozirajući spondilitis (AS), psorijazni artritis (PsA), reaktivni artritis (ReA), enteropatski
artritis (EA), i nediferentovane spondiloartropatije (NeSpA) spadaju u najčešće zapaljenske
reumatske bolesti. Do sada objavljeni rezultati prevalencije ovih bolesti pokazuju veoma
velike varijacije za koje je moguće da su, pored razlika u genetskim, rasnim i kulturološkim
obeležjima, klimatskim faktorima i slično, uzrokovane i različitim metodama istraživanja.
CILJEVI RADA: odrediti ukupnu prevalenciju RA i SpA (kao i pojedinih vrsta SpA) u
populaciji centralne Srbije, kao i u odnosu na demografske karakteristike ispitanika; ispitati
razlike izmedju obolelih od RA ili SpA u odnosu na njihove demografske i kliničke
karakteristike (lična i porodična anamneza); analizirati sposobnost primarne zdravstvene
zaštite da odgovori na zahteve obolelih od RA ili SpA; proceniti validnost skraćene verzije
upitnika kao skrining testa za rano otkrivanje osoba sa RA ili SpA u primarnoj zdravstvenoj
zaštiti.
ISPITANICI I METODE: Istraživanje je sprovedeno u okviru identične metodološke studije
određivanja prevalencije RA i SpA u zemljama Evrope pod pokroviteljstvom Evropske Lige
za zaštitu od Reumatskih bolesti (European League Against Rheumatism-EULAR), pod
rukovodstvom Glavnog Komiteta za Epidemiologiju i Istraživanje Javnog Zdravlja (EULAR
Standing Committee of Epidemiology and Health Service Research- SCEHSR). Jedinstven
Upitnik je prethodno preveden uz proces transkulturne adaptacije i uspešno validiran. U
srpsku verziju Upitnika dodata su ciljana pitanja koja se odnose na demografske karakteristike
ispitanika. Urbano područje centralne Srbije predstavljaju 4 grada: Beograd (glavni grad) u
severnom delu i tri grada u južnom delu: Čačak (Moravički okrug), Užice (Zlatiborski okrug)
i Kruševac (Rasinski region). Izborom svakog 100-tog telefonskog pretplatnika u ovim
gradovima dobijen je sistematski uzorak telefonskih brojeva koji su pozivani u prvoj, fazi
detekcije. Na osnovu pozitivnih odgovora iz Upitnika, kao i dijagnoze dobijene od bolesnika,
reumatolog je ponovo telefonom pozivao ispitanike za koje postoji sumnja da boluju od RA
ili SpA u drugoj, fazi konfirmacije. Postavljana su ciljana pitanja o lekarima i ustanovi gde se leče, kao i o primenjenim lekovima, sa posebnim akcentom na dva pitanja: „Koliko je
vremena prošlo od kada ste osetili prve simptome bolesti dok nije postavljena dijagnoza Vaše
bolesti“ i „ Koju terapiju ste uzimali ili koristili u periodu od pojave prvih simptoma do
vremena kada ste posetili reumatologa“...
Abstract (en)
INTRODUCTION: Among the most common rheumatic diseases are Rheumatoid arthritis
(RA) and Spondyloarthritis (SpA) (comprising of ankylosing spondylitis (AS), psoriatic
arthritis (PsA), reactive arthritis (ReA), enteropatic arthritis (EA) and undifferentiated
spondyloarthritis (NeSpA)). Up to date prevalence results for those diseases are very
discrepant, caused by genetic, racial or cultural differences, different climate factors etc, or
maybe because of different study methods which have been used in the applied investigations.
OBJECTIVES: to estimate total RA and SpA prevalence (and separate for diseases which
belong to SpA group) in population of central Serbia, as well as according to demographic
characteristics of patients (pts); to examine differences between RA and SpA pts according to
their demographic and clinical characteristics (personal and family anamnesis); to analyze the
capacity of the primary care units for RA and SpA early detection and care; to estamate
validity of the short Questionnaire as a screening test for the early detection of RA and SpA
pts in primary care units.
PATIENTS AND METHODS: This investigation was conducted as part of the unique
prevalence estimation study for RA and SpA in the European countries under the patronage of
EULAR (European League Against Rheumatism), under the auspices of the SCEHSR
(EULAR Standing Committee of Epidemiology and Health Service Research). The unique
Questionnaire was previosly translated using transcultural adaptation process and successfully
validated. The Serbian version of the Questionnaire was amended with demographic
characteristics of the respondents. The urban population from central Serbia was represented
by four towns: Belgrade (the capital) from the north and three towns from the south: Cacak (Moravicki okrug), Uzice (Zlatiborski okrug) and Krusevac (Rasinski region). The
representative sample was formed by choosing every 100th telephone number from those
towns. In a first, detection phase, the Questionnaire was conducted by trained interviewers in
the selected towns. Relying on positive Questionnaire items and self reported diagnosis,
persons suspected with RA or SpA were called again by a rheumatologist in a second,
confirmation phase. They were asked about the institution they have been treated in, their doctor and the medicines they have been using, with two questions specially emphasized:
„How long has it been since you felt the first symptoms of the disease until the confirmation
of the diagnosis," and "What treatment have you been on and which medicines have you been
using during the time period from the onset of symptoms to your rheumatologist visit."...
Authors Key words
reumatoidni artritis, spondiloartropatije, epidemiologija, klinički nalaz,
prevalencija, standardizovana prevalencija, Srbija
Authors Key words
rheumatoid arthritis, spondyloarthritis, epidemiology, clinical findings,
prevalence, standardized prevalence, Serbia
Classification
616-002.77
Type
Tekst
Abstract (sr)
UVOD: Reumatoidni artritis (RA) i spondiloartropatije (SpA) u koje se ubrajaju
ankilozirajući spondilitis (AS), psorijazni artritis (PsA), reaktivni artritis (ReA), enteropatski
artritis (EA), i nediferentovane spondiloartropatije (NeSpA) spadaju u najčešće zapaljenske
reumatske bolesti. Do sada objavljeni rezultati prevalencije ovih bolesti pokazuju veoma
velike varijacije za koje je moguće da su, pored razlika u genetskim, rasnim i kulturološkim
obeležjima, klimatskim faktorima i slično, uzrokovane i različitim metodama istraživanja.
CILJEVI RADA: odrediti ukupnu prevalenciju RA i SpA (kao i pojedinih vrsta SpA) u
populaciji centralne Srbije, kao i u odnosu na demografske karakteristike ispitanika; ispitati
razlike izmedju obolelih od RA ili SpA u odnosu na njihove demografske i kliničke
karakteristike (lična i porodična anamneza); analizirati sposobnost primarne zdravstvene
zaštite da odgovori na zahteve obolelih od RA ili SpA; proceniti validnost skraćene verzije
upitnika kao skrining testa za rano otkrivanje osoba sa RA ili SpA u primarnoj zdravstvenoj
zaštiti.
ISPITANICI I METODE: Istraživanje je sprovedeno u okviru identične metodološke studije
određivanja prevalencije RA i SpA u zemljama Evrope pod pokroviteljstvom Evropske Lige
za zaštitu od Reumatskih bolesti (European League Against Rheumatism-EULAR), pod
rukovodstvom Glavnog Komiteta za Epidemiologiju i Istraživanje Javnog Zdravlja (EULAR
Standing Committee of Epidemiology and Health Service Research- SCEHSR). Jedinstven
Upitnik je prethodno preveden uz proces transkulturne adaptacije i uspešno validiran. U
srpsku verziju Upitnika dodata su ciljana pitanja koja se odnose na demografske karakteristike
ispitanika. Urbano područje centralne Srbije predstavljaju 4 grada: Beograd (glavni grad) u
severnom delu i tri grada u južnom delu: Čačak (Moravički okrug), Užice (Zlatiborski okrug)
i Kruševac (Rasinski region). Izborom svakog 100-tog telefonskog pretplatnika u ovim
gradovima dobijen je sistematski uzorak telefonskih brojeva koji su pozivani u prvoj, fazi
detekcije. Na osnovu pozitivnih odgovora iz Upitnika, kao i dijagnoze dobijene od bolesnika,
reumatolog je ponovo telefonom pozivao ispitanike za koje postoji sumnja da boluju od RA
ili SpA u drugoj, fazi konfirmacije. Postavljana su ciljana pitanja o lekarima i ustanovi gde se leče, kao i o primenjenim lekovima, sa posebnim akcentom na dva pitanja: „Koliko je
vremena prošlo od kada ste osetili prve simptome bolesti dok nije postavljena dijagnoza Vaše
bolesti“ i „ Koju terapiju ste uzimali ili koristili u periodu od pojave prvih simptoma do
vremena kada ste posetili reumatologa“...
“Data exchange” service offers individual users metadata transfer in several different formats. Citation formats are offered for transfers in texts as for the transfer into internet pages. Citation formats include permanent links that guarantee access to cited sources. For use are commonly structured metadata schemes : Dublin Core xml and ETUB-MS xml, local adaptation of international ETD-MS scheme intended for use in academic documents.